Το Καλοκαίρι της Κάρμεν: Η ελληνική ταινία της Βενετίας είναι μια queer απόλαυση
news247.gr | Θοδωρής Δημητρόπουλος
09.09.2023
Η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο τμήμα Giornate Degli Autori του 80ού φεστιβάλ Βενετίας
Δύο γκέι φίλοι, τρομερά διαφορετικοί μεταξύ τους, αλλά με τόση αγάπη μες στη φιλία τους. Σε μια παραλία γυμνιστών, όπου τα γυμνά κορμιά περνοδιαβαίνουν και γεμίζουν την οθόνη ανά πάσα στιγμή, είτε ως μια χιουμοριστική λεπτομέρεια στην άκρη του κάδρου είτε ως κάτι που σε κοιτά κατάματα διακόπτοντας έξυπνα τη ροή της ιστορίας.
Ο ένας είναι ο Νικήτας (Ανδρέας Λαμπρόπουλος), πρώην ηθοποιός που τώρα είναι σκηνοθέτης και προσπαθεί να γυρίσει μια «φαν, σέξι, low budget» ταινία και θαυμάζει τον Ξαβιέ Ντολάν. Τον πιάνει άγχος κιόλας: Στην ηλικία του, ο Ντολάν είχε ήδη γυρίσει ένα σωρό ταινίες!
Ο άλλος είναι ο Δημοσθένης (Γιώργος Τσιαντούλας), ηθοποιός κι αυτός κάποτε που τώρα έχει σοβαρή δουλειά όμως προτείνει στον Νικήτα να τον βοηθήσει να γράψουν μαζί το σενάριο που χρειάζεται για την ταινία του.
Και το σενάριο; Θα βασίζεται στην προ δύο ετών εμπειρία τους, ένα κομβικής σημασίας καλοκαίρι κατά τη διάρκεια του οποίου ο Δημοσθένης χώρισε με τον Πάνο, τη μεγάλη σχέση της ζωής του, έχοντας παράλληλα να διαχειριστεί μια οικογενειακή κρίση. Πώς εκείνο το καλοκαίρι –το Καλοκαίρι της Κάρμεν του τίτλου– τον καθορίζει συναισθηματικά μέχρι και σήμερα;
Οι δυο τους αναπτύσουν δραματουργικά τον σκελετό του σεναρίου, εκεί, στην παραλία γυμνιστών, με γυμνά κορμιά να πηγαίνουν και να έρχονται και κόσμο να κάνει σεξ σε κοινή θέα. Και καθώς αναλύουν τις μεγάλες αποφάσεις πλοκής και τις δραματικές κορυφώσεις εκείνου του καλοκαιριού, διαπιστώνουν πως ακόμα και μέχρι σήμερα, έχουν διαφορετική ανάγνωση της κατάστασης.
ΚΟΡΜΙΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ, ΕΡΩΤΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ
Ο Ζαχαρίας Μαυροειδής μετά τον Απόστρατο επιστρέφει με διαθέσεις καυτές και δροσιστικές την ίδια στιγμή, θέλοντας να πει μια απλή ιστορία με παιχνιδιάρικο, ανάλαφρο τρόπο, που όμως κρύβει κάτι αληθινά απρόσμενο στην καρδιά της. Όχι απαραίτητα συνταρακτικό ή τρίσβαθο –δεν χρειάζεται όλες οι ταινίες να διαχειρίζονται το κοινωνικό βάρος της σύγχρονης Ελλάδας– όμως μιλάει με ειλικρίνεια και ευθύτητα για ένα είδος σχέσης που τελικά δεν βλέπουμε και τρομερά συχνά στο σινεμά.
Το εύρημα του είναι μια έξυπνη παραλλαγή της ταινίας-μέσα-στην-ταινία, όπου η «μέσα» ταινία δεν υπάρχει ακόμα, παρά είναι αντικείμενο συζήτησης και διαπραγμάτευσης. Οι δύο κεντρικοί πρωταγωνιστές συζητούν το προ διετίας καλοκαίρι μέσα από μια κινηματογραφική-δραματουργική σκοπιά (πόσοι από εμάς δεν έχουν αναλογιστεί πολλές φορές το παρελθόν και τις αποφάσεις τους σα να ήταν σημεία πλοκής σε κάποια ταινία;) κάτι που τους επιτρέπει να επισκεφθούν ξανά το παρελθόν με μια χιουμοριστική και ταυτόχρονα ψύχραιμη οπτική και απόσταση. Σε αυτή την πορεία υπάρχουν στιγμές που μπορεί η ταινία να πέσει σε μια μικρή λούπα επανάληψης (θα μπορούσε οπωσδήποτε να είναι πιο σφιχτή και μικρότερη σε διάρκεια) όμως διαθέτει μια φρεσκάδα που τελικά υπερκαλύπτει τα όποια αρνητικά.
Ο Μαυροειδής εναλλάσει τους χώρους όπου αναπτύσσεται το δράμα με τα απλωμένα, χορταστικά, ηλιόλουστα κάδρα στα βράχια που χτυπά η θάλασσα και είναι γεμάτα αντρικά κορμιά, σα να υπενθυμίζει διαρκώς στο θεατή, στον ίδιο και στους χαρακτήρες του πως, τελικά, είναι ΟΚ: Όλα αυτά εν τέλει γίνονται υλικό για προσωπικές αφηγήσεις, για προσωπική Ιστορία, το είδος των πραγμάτων που κάποτε θα σκεφτόμαστε και θα (χαμο)γελάμε, έστω κι αν συνεχίζουν να μας τσιγκλάνε ή –ακόμα και– να μας πονάνε.
Ο ίδιοι οι δύο χαρακτήρες, απόλυτα διακριτοί και με σαφήνεια σχηματισμένοι (και απολαυστικά παιγμένοι από τους δύο ηθοποιούς), παίζουν όλο αυτό το κινηματογραφικό παιχνίδι με χιούμορ αλλά και με δόσεις μελαγχολίας. Οι διάλογοι είναι γεμάτοι πνευματώδη διαμαντάκια με μπόλικες μάλιστα αναφορές στην εγχώρια –και όχι μόνο– κινηματογραφική σκηνή (με ένα φανταστικό Greek weird wave αστείο μεταξύ άλλων) και η αφήγηση στημένη με ένα τρόπο που κλείνει το μάτι στις δραματουργικές συμβάσεις και στα δομικά στοιχεία μιας οποιασδήποτε rom com, εμφανώς αγκαλιάζοντάς τα αλλά με μια διάθεση να κάνει και κάτι διαφορετικό με αυτά. (Η ταινία νοιάζεται βαθιά για μια φιλική σχέση με τρόπο που δε βλέπουμε συχνά στο σινεμά.)
Όχι πως όλα έτσι βγάζουν νόημα και μοιάζουν τακτοποιημένα: Ο Δημοσθένης ακόμα αδυνατεί να συλλάβει το πόσο τον πλήγωσε αυτός ο χωρισμός, ακόμα και καθώς περνάει κάθε απόφαση βήμα βήμα. Και ακόμα και απλώνοντας όλες τις κομβικές στιγμές στο χαρτί (ή έστω, στην οθόνη), υπάρχουν στιγμές που οι δύο φίλοι δεν είναι σίγουροι πώς αυτά που λένε υπακούν στους συμβατικούς κανόνες αφήγησης. «Περίμενε, μήπως αυτή η απόφαση είναι το τέλος της 2ης πράξης κι όχι της 1ης;», θα αναρωτηθεί κάποια στιγμή ο Νικήτας. Η ζωή δεν είναι ποτέ απόλυτα τακτοποιημένη. Αλλά μπορείς να την κοιτάς με φρέσκο βλέμμα.
https://www.news247.gr/sunday-edition/to-kalokairi-tis-karmen-i-elliniki-tainia-tis-venetias-einai-mia-queer-apolaysi.10172666.html